1.     
Peran
Aktif
Afiks 
 | 
  
Kata Dasar 
 | 
  
Kata 
 | 
  
Kalimat 
 | 
 
-na 
 | 
  
bukak 
 | 
  
bukakna 
 | 
  
Adhi dikongkon bukakna lawang nggo tamu. 
 | 
 
-ena 
 | 
  
weh 
 | 
  
wehena 
 | 
  
Aja kelalen, wehena layang kiye maring Pak Sus. 
 | 
 
-i 
 | 
  
perek 
 | 
  
mereki 
 | 
  
Mamasku lagi mereki wong ayu sing klambi abang kuwe. 
 | 
 
2.     
Peran
Pasif
Afiks 
 | 
  
Kata Dasar 
 | 
  
Kata 
 | 
  
Kalimat 
 | 
 
de- 
 | 
  
walik 
 | 
  
dewalik 
 | 
  
Kertase aja dewalik mengko gambare ora keton. 
 | 
 
de-/-na 
 | 
  
krungu 
 | 
  
derungokna 
 | 
  
Angger wong tua lagi ngendika kuwe derungokna, aja langsung lunga plencing
  kaya kuwe. 
 | 
 
de-/-ena 
 | 
  
weh 
 | 
  
dewehena 
 | 
  
Gerehe wis dewehena maring kucing. 
 | 
 
de-/i 
 | 
  
tandur 
 | 
  
detanduri 
 | 
  
Kepengine si mbah, nang arepan umah
  kuwe detanduri karo wit-witan sing
  gedhe-gedhe ben hawane adhem lan silir. 
 | 
 
ka- 
 | 
  
tampa 
 | 
  
katampa 
 | 
  
Layang kuwe katampa sekang bu guru kanggo ibune Hamid. 
 | 
 
ka-/-an 
 | 
  
tresna 
 | 
  
katresnan 
 | 
  
Cincin kawine mung bakal diwehena karo
  sing katresnan. 
 | 
 
ke-/-an 
 | 
  
urug 
 | 
  
kurugan 
 | 
  
Adhiku tiba kurugan andha. 
 | 
 
tek- 
 | 
  
pangan 
 | 
  
tekpangan 
 | 
  
Anane mung sega karo sambel ya uwis, tekpangan bae. 
 | 
 
tek-/-i 
 | 
  
paran 
 | 
  
tekparani 
 | 
  
Ngesuk arep tekparani umahe wong sing njaili ahiku. 
 | 
 
kok- 
 | 
  
iris 
 | 
  
kokiris 
 | 
  
Brambange kokiris nganggo piso sing landhep kuwe. 
 | 
 
kok-/-i 
 | 
  
tamba 
 | 
  
koktambani 
 | 
  
Sing lecet kuwe aja koktambani dhisit seurunge diresiki
  nganggo alkohol ben ora infeksi. 
 | 
 
kok-/-na 
 | 
  
balang 
 | 
  
kokbalangna 
 | 
  
Genthenge kokbalangna maring Kartim sing uwis nang ndhuwur bae dadi gelis,
  ora kesuwen ndadak manjat-manjat. 
 | 
 
-an 
 | 
  
aspal 
 | 
  
aspalan 
 | 
  
Dalane siki wis apik, wis aspalan. 
 | 
 
-um- 
 | 
  
canthel 
 | 
  
cumanthel 
 | 
  
Klambi kotore esih padha cumanthel nang njero kamar. 
 | 
 
3.     
Peran
Resiprokal
Afiks 
 | 
  
Kata Dasar 
 | 
  
Kata 
 | 
  
Kalimat 
 | 
 
-an 
 | 
  
kembar 
 | 
  
kembaran 
 | 
  
Senajan dudu bocah kembar, nanging
  Asti kro Imah senenge nganggo apa-apa sing kembaran. 
 | 
 
R-/-an 
 | 
  
balang 
 | 
  
balang-balangan 
 | 
  
Nang Spanyol ana festival balang-balangan tomat. 
 | 
 
pa-/-an 
 | 
  
guyub 
 | 
  
paguyuban 
 | 
  
Kudune pada njaga paguyuban ben ora ana rusuh-rusuh maning. 
 | 
 
padha 
 | 
  
seneng 
 | 
  
padha-padha seneng 
 | 
  
Nek uwis padha-padha seneng ya nikah baen. 
 | 
 
4.     
Peran
Refleksi
Afiks 
 | 
  
Kata Dasar 
 | 
  
Kata 
 | 
  
Kalimat 
 | 
 
-N 
 | 
  
dhodhok 
 | 
  
ndhodhok 
 | 
  
Parman sengaja ndhodhok nang pipir blumbang ngenteni pancinge kesamber gramehe
  si mbah. 
 | 
 
-m 
 | 
  
anjat 
 | 
  
manjat 
 | 
  
Aku arep manjat gunung ngesuk sore. 
 | 
 
nonton 
 | 
  
Mus lagi nonton film Naruto nang Global TV. 
 | 
 ||
sujud 
 | 
  
Nek olih apa-apa si mbah pasti
  langsung sujud sukur maring Gusti
  Allah. 
 | 
 
Tidak ada komentar:
Posting Komentar