1.
Peran
Aktif
Afiks
|
Kata Dasar
|
Kata
|
Kalimat
|
-na
|
bukak
|
bukakna
|
Adhi dikongkon bukakna lawang nggo tamu.
|
-ena
|
weh
|
wehena
|
Aja kelalen, wehena layang kiye maring Pak Sus.
|
-i
|
perek
|
mereki
|
Mamasku lagi mereki wong ayu sing klambi abang kuwe.
|
2.
Peran
Pasif
Afiks
|
Kata Dasar
|
Kata
|
Kalimat
|
de-
|
walik
|
dewalik
|
Kertase aja dewalik mengko gambare ora keton.
|
de-/-na
|
krungu
|
derungokna
|
Angger wong tua lagi ngendika kuwe derungokna, aja langsung lunga plencing
kaya kuwe.
|
de-/-ena
|
weh
|
dewehena
|
Gerehe wis dewehena maring kucing.
|
de-/i
|
tandur
|
detanduri
|
Kepengine si mbah, nang arepan umah
kuwe detanduri karo wit-witan sing
gedhe-gedhe ben hawane adhem lan silir.
|
ka-
|
tampa
|
katampa
|
Layang kuwe katampa sekang bu guru kanggo ibune Hamid.
|
ka-/-an
|
tresna
|
katresnan
|
Cincin kawine mung bakal diwehena karo
sing katresnan.
|
ke-/-an
|
urug
|
kurugan
|
Adhiku tiba kurugan andha.
|
tek-
|
pangan
|
tekpangan
|
Anane mung sega karo sambel ya uwis, tekpangan bae.
|
tek-/-i
|
paran
|
tekparani
|
Ngesuk arep tekparani umahe wong sing njaili ahiku.
|
kok-
|
iris
|
kokiris
|
Brambange kokiris nganggo piso sing landhep kuwe.
|
kok-/-i
|
tamba
|
koktambani
|
Sing lecet kuwe aja koktambani dhisit seurunge diresiki
nganggo alkohol ben ora infeksi.
|
kok-/-na
|
balang
|
kokbalangna
|
Genthenge kokbalangna maring Kartim sing uwis nang ndhuwur bae dadi gelis,
ora kesuwen ndadak manjat-manjat.
|
-an
|
aspal
|
aspalan
|
Dalane siki wis apik, wis aspalan.
|
-um-
|
canthel
|
cumanthel
|
Klambi kotore esih padha cumanthel nang njero kamar.
|
3.
Peran
Resiprokal
Afiks
|
Kata Dasar
|
Kata
|
Kalimat
|
-an
|
kembar
|
kembaran
|
Senajan dudu bocah kembar, nanging
Asti kro Imah senenge nganggo apa-apa sing kembaran.
|
R-/-an
|
balang
|
balang-balangan
|
Nang Spanyol ana festival balang-balangan tomat.
|
pa-/-an
|
guyub
|
paguyuban
|
Kudune pada njaga paguyuban ben ora ana rusuh-rusuh maning.
|
padha
|
seneng
|
padha-padha seneng
|
Nek uwis padha-padha seneng ya nikah baen.
|
4.
Peran
Refleksi
Afiks
|
Kata Dasar
|
Kata
|
Kalimat
|
-N
|
dhodhok
|
ndhodhok
|
Parman sengaja ndhodhok nang pipir blumbang ngenteni pancinge kesamber gramehe
si mbah.
|
-m
|
anjat
|
manjat
|
Aku arep manjat gunung ngesuk sore.
|
nonton
|
Mus lagi nonton film Naruto nang Global TV.
|
||
sujud
|
Nek olih apa-apa si mbah pasti
langsung sujud sukur maring Gusti
Allah.
|
Tidak ada komentar:
Posting Komentar